MRI je neinvazivna i bezbolna procedura, koja pruža vrlo detaljne slike organa i struktura unutar ljudskog tijela. Za razliku od drugih vrsta slikovnih testova, poput onih koji koriste rendgenske zrake, MRI koristi kombinaciju velikog magneta, radio talasa i sofisticiranog računarskog sistema kako bi generisao detaljne slike.
Zahvaljujući činjenici da MRI ne koristi rendgenske zrake ili druge oblike zračenja, ovo je siguran test koji se može ponavljati često za dijagnosticiranje ili praćenje liječenja, posebno kada je riječ o pregledima mozga ili drugih osjetljivih područja tijela. Prethodno opisan MRI odnosi se na tradicionalni MRI zatvorenog tipa, a postoje još i otvorena magnetna rezonanca te MRI s kontrastom. U nastavku ćemo pokušati detaljnije objasniti princip njihovog rada i ključne karakteristike. Otvoreni MRI, poznat i kao "otvoreni tip", odnosi se na vrstu MRI uređaja koji se koristi za snimanje slika, a koji se sastoji od dva ravna magneta postavljena iznad i ispod pacijenta, s velikim prostorom između njih kako bi se osiguralo otvoreno okruženje. Ovo osigurava otvoren prostor s obje strane, čime se umanjuje osjećaj klaustrofobije koji mnogi ljudi doživljavaju kada su u tradicionalnim MRI uređajima zatvorenog tipa.
Međutim, slike snimljene otvorenim MRI uređajima obično nisu tako jasne kao one snimljene MRI uređajima zatvorenog tipa. MRI uređaji zatvorenog tipa imaju prstenastu strukturu magneta koja formira otvor ili cijev u sredini, gdje pacijent leži kako bi se snimile slike. Ovi zatvoreni uređaji su uski, što može izazvati anksioznost i neugodu kod nekih ljudi, ali pružaju slike najbolje kvalitete.
Ako osjećate nervozu zbog MRI skeniranja ili imate strah od zatvorenih prostora, važno je da o tome obavijestite svog ljekara. Po potrebi, vaš ljekar može razmotriti opcije za primjenu sedativa (lijekova za opuštanje) ili čak anestezije. Što se tiče MRI-a s kontrastom, neki MRI pregledi uključuju upotrebu kontrastnog sredstva koje sadrži gadolinij, rijetki zemni metal. Ova supstanca mijenja magnetna svojstva obližnjih molekula vode, što poboljšava kvalitetu slike. To poboljšava detekciju:
- Tumora.
- Upalnih procesa.
- Infekcija.
- Protoka krvi u određenim organima.
- Krvnih sudova.
Ako vaš MRI zahtijeva kontrastno sredstvo, ljekar će uvesti intravenski kateter (IV liniju) u venu na vašoj ruci kroz koji će se ubrizgati kontrastno sredstvo. Kontrastna sredstva su sigurna, iako se mogu javiti nuspojave, koje su obično blage i rijetke (a uključuju mučninu, glavobolju i bol na mjestu uboda). Rijetko se javljaju i alergijske reakcije poput koprivnjače ili svrbeža očiju. Osobe s bubrežnim bolestima mogu biti podložne razvoju nefrogene sistemske fibroze (NSF), što može rezultirati zadebljanjem kože i drugih tkiva. Stoga, oni s teškim bubrežnim bolestima možda neće moći koristiti gadolinijum-bazirani kontrast za MRI. Postoje određeni indikatori koji sugerišu da gadolinijum može ostati u tijelu nakon MRI s kontrastom, iako nema poznatih negativnih efekata. Vaš ljekar će uzeti u obzir ove faktore prilikom odabira kontrastnog sredstva.
Magija iza mašine
Radiolog ili radiološki tehnolog vodit će računa o toku vašeg MRI pregleda. Radiolog je doktor medicine specijaliziran za izvođenje i tumačenje slikovnih testova radi dijagnosticiranja različitih medicinskih stanja. Radiološki tehnolog je zdravstveni radnik s posebnim obukama i certifikacijama za izvođenje MRI skeniranja.
Prilikom MRI skeniranja, tijelo se smješta u snažno magnetsko polje koje utiče na ćelije tkiva, posebno na protone, usmjeravajući ih u određeni redoslijed. Kada se iz uređaja emitira radiofrekvencijski val, on prenosi energiju tim protonima, izbacujući ih iz ravnotežnog stanja. Kada se djelovanje vala zaustavi, protoni se vraćaju u ravnotežu, otpuštajući višak energije u okolinu. Senzori u mašini prikupljaju ovu energiju i tada kompjuter pretvara podatke u detaljnu sliku. Trajanje cijelog skeniranja varira ovisno o vrsti pregleda i opremi koja se koristi, obično se krećući u rasponu od 15 do 90 minuta. Vaš ljekar će vam moći pružiti preciznije informacije o očekivanom trajanju skeniranja, uzimajući u obzir specifičan razlog vašeg pregleda.
Za šta je to dobro?
MRI skeniranje je izuzetno korisno za dijagnosticiranje raznih stanja jer može snimiti slike mekih tkiva, poput organa i krvnih sudova, kao i kostiju. Često se koristi za dijagnosticiranje anomalija mozga i kičmene moždine, tumora, moždanog udara, ozljeda zglobova i srčanih problema. Oni čak mogu pomoći u praćenju napretka određenih bolesti poput raka. Ljekari MRI često koriste i da pregledaju i procijene različite strukture unutar ljudskog tijela, uključujući:
- Mozak i okolno nervno tkivo.
- Organe smještene u grudnom i abdominalnom području, kao što su srce, jetra, žučni putevi, bubrezi, slezena, crijeva, pankreas i nadbubrežne žlijezde.
- Tkivo dojke.
- Kičmu i kičmenu moždinu.
- Organe zdjelice, poput mjehura i reproduktivnih organa (maternica i jajnici kod osoba ženskog spola, te prostata kod muškaraca).
- Krvne sudove.
- Limfne čvorove.
Priprema za MRI
MRI skaniranje trebate posmatrati kao i svaki drugi pregled i za njega nije potrebna posebna priprema. S obzirom da skener za magnetnu rezonancu (MRI) koristi snažne magnete i signale radio valova koji mogu prouzrokovati zagrijavanje ili potencijalno pomicanje metalnih predmeta unutar vašeg tijela što može izazvati zdravstvene i sigurnosne probleme te oštetiti implantirane medicinske uređaje preporučljivo je da, prije MRI skeniranja, obavijestite svog ljekara o bilo kakvim metalnim ili implantiranim medicinskim uređajima koji se eventualno nalaze u vašem tijelu. Neki implantirani objekti mogu zahtijevati posebnu pažnju, a ostali predmeti možda neće zahtijevati posebne upute, ali će možda biti neophodno rendgensko snimanje kako bi se provjerila njihova tačna lokacija prije pregleda. Od ključne je važnosti da obavijestite svog ljekara i MRI tehnologa ako imate sljedeće:
- Srčani pejsmejker ili defibrilator.
- Elektroničke ili implantirane stimulatore, uključujući duboke moždane stimulatore, stimulatore vagusnog živca, stimulatore mokraćne bešike, stimulatore kičme, neurostimulatore i implantirane elektrode ili žice.
- Metalne zglobne proteze.
- Kohlearni implantat ili druge ušne implantate.
- Implantirane pumpe za lijekove, poput onih koje isporučuju lijekove za bol ili lijekove protiv spastičnosti.
- Programabilni šant.
- Zavojnice za aneurizme.
- Filtere, kao što su filteri za krvne ugruške.
- Metalni fragmenti u tijelu ili oku, poput metaka, gelera, metalnih komada ili strugotina.
Također, nemojte nositi sljedeće uređaje tokom MRI skeniranja i uskladite svoj termin za MR s danom kada nećete koristiti sljedeće uređaje:
- Kontinuirani monitor glukoze (CGM).
- Inzulinska pumpa.
- Flasteri za lijekove.
Obavezno obavijestite svog zdravstvenog radnika ako:
- Ste trudni.
- Niste u mogućnosti ležati na leđima 30 do 60 minuta.
- Patite od klaustrofobije.
A kada snimanje započne…
Ako nikada ranije niste imali magnetnu rezonancu, taj pregled na prvi pogled može izgledati pomalo zastrašujuće. Ali ne brinite, bezbolno je. Za vrijeme pregleda, važno je da pacijent bude potpuno nepomičan, jer čak i najmanje pomicanje može umanjiti kvalitetu slike i rezultirati potrebom za ponovnim dijelom pregleda. Morat ćete ukloniti sve metalne predmete, jer ih magnet može pregrijati. Prije pregleda, uklonite sav nakit i dodatke jer metalni i elektronički predmeti nisu dopušteni u prostoriji za pregled zato što mogu ometati magnetsko polje MRI uređaja ili izazvati opekotine. Ovo uključuje:
- Nakit, satove, bankovne kartice i slušne aparate.
- Šnale, metalne dodatke za kosu, grudnjake i metalne rajsferšluse.
- Zubne proteze.
- Olovke, džepne noževe i naočale.
- Piercinge na tijelu.
- Mobilne telefone, elektroničke satove i uređaje za praćenje.
Kada odložite sve pomenute predmete, leći ćete na sto koji se uvlači u MRI aparat. Procedura može biti neugodna i zbog buke koju proizvodi mašina (bez brige, dobit ćete slušalice ili čepiće za uši) i može potrajati od 15 do 90 minuta, ovisno o tome koji dio vašeg tijela se skenira.
Budućnost MRI
MRI tehnologija se stalno razvija, a istraživači svakodnevno rade na pronalasku novih načina koji će skeniranje učiniti bržim, detaljnijim i udobnijim za pacijente. Naprimjer, neki naučnici istražuju upotrebu vještačke inteligencije za pomoć u tumačenju MR skeniranja, što bi moglo dovesti do bržih dijagnoza.
Zaključak
Magnetna rezonanca je fascinantan spoj fizike, biologije i tehnologije koja omogućava ljekarima uvid u unutrašnjost naših tijela. Bez obzira jeste li pacijent koji će prvi put proći kroz ovaj postupak ili ste jednostavno znatiželjni, nadamo se da je ovaj tekst pružio odgovore na vaša pitanja o ovom izvanrednom medicinskom uređaju. A, ako imate dodatnih pitanja ili želite zakazati MRI snimanje, slobodno nam se obratite putem sljedećeg linka.
