Ko je anesteziolog ?
Anesteziolog je doktor medicine specijalista anesteziologije, reanimatologije i intenzivnog liječenja. Osim za pripremu pacijenta prije operativnog zahvata, pružanje anestezije tokom operacije, praćenje pacijenta nakon operacije, školovan je i za hitno zbrinjavanje i liječenje najtežih bolesnika u jedinicama intenzivnog liječenja.
Šta je anestezija ?
Anestezija je postupak kojim se pomoću lijekova gubi osjet bola, izaziva nesvjesno stanje, te na taj način omogućava provođenje operativnog zahvata ili terapijsko - dijagnostičke procedure.
Svaki medicinski postupak iako vođen stručno, savjesno i poštujući naučna dostignuća, nosi rizik samo po sebi. Savremeni uslovi nadzora anestezije i perioda buđenja i neposrednog oporavka, omogućavaju da se brzo otkrije pojava poremećaja i da ih se liječi.
Koje su vrste anestezije?
Opšta anestezija
Opšta anestezija predstavlja kontrolirano nesvjesno stanje bez bola. Tokom opšte anestezije pacijent je uslijed djelovanja lijekova u stanju dubokog sna i ne osjeća bol (obezboljen). Ovi lijekovi mogu smanjiti ili obustaviti disanje što često zahtjeva da se spontano disanje potpomogne mašinom za umjetno disanje (respirator). Prestankom djelovanja lijekova pacijent se budi.
Regionalna, lokalno - regionalna anestezija
omogućava da se “uspava/obezboli” samo jedan dio tijela, koji će biti operisan, blokirajući nerve te regije injekcijom lokalnog anestetika u njihovoj blizini.
Vrste regionalne anestezije su epiduralna anestezija/analgezija, spinalna anestezija, periferna blokada nerva.
Epiduralna anestezija/analgezija
Podrazumijeva davanje lokalnog anestetika u epiduralni prostor koji se nalazi u blizini kičmene moždine u leđima. Ovisno o području operativnog polja, anesteziolog ubrizgava lokalni anestetik u epiduralni prostor pomoću katetera. Anesteziološki tim pacijentu tokom procedure objašnjava postupak i koji položaj da zauzme, a potom se dezinficira područje aplikacije lijeka. Davanjem lijeka pacijent prestaje da osjeća bol.
Epiduralna analgezija se može davati nakon operacije kao i tokom poroda sa ciljem uklanjanja boli.
Spinalna anestezija
Podrazumijeva aplikaciju lokalnog anestetika u spinalni prostor u blizini kičmene moždine i nerava koji iz nje izlaze. Spinalna anestezija traje od 3 do 6 sati. Tokom tog perioda pacijent gubi osjet u nogama, koji se postepeno vrati nakon prestanka djelovanja apliciranog lijeka. Postupak izvođenja procedure je isti kao i kod epiduralne anestezije.
Periferna blokada nerava
Ovom metodom se uklanja bol manjeg područja dijela tijela pomoću lokalnog anestetika. Za manje operativne zahvate može se koristiti pojedinačno ili u kombinaciji sa drugim oblikom anestezije.
Opšta i regionalna anestezija u zavisnosti od hirurške procedure može se sprovoditi pojedinačno ili u kombinaciji. Anesteziolog u dogovoru sa pacijentom i operaterom će izabrati najprikladniju anesteziju.
Šta se dešava prije, tokom i poslije operativnog zahvata?
Prije operativnog zahvata anesteziolog će obaviti preoperativni anesteziološki pregled u ambulanti, koji podrazumijeva razgovor o eventualno postojećim oboljenjima, terapiji, kao i pregled potrebnih laboratorijskih nalaza. Tokom razgovora sa anesteziologom potrebno je dati korektne i validne podatke o vlastitom psihofizičkom zdravlju kako bi se izbjegle nepotrebne komplikacije, te procijenilo stanje pacijenta i izabrala najpogodnija i najsigurnija vrsta anestezije.
Anesteziolog će predložiti tokom razgovora koja vrsta anestezije će biti najbolja opcija za pacijenta
Transport u operacionu salu
U operacionoj sali anesteziološki tim će svo vrijeme pratiti pacijenta, rad srca, krvni pritisak, zasićenost krvi kisikom ...
Po ulasku u operacionu salu bit će Vam otvoren venski put (plasiranje braunile), radi davanja lijekova.
Uvod u anesteziju slijedi davanjem kisika na masku uz istovremeno davanje anestezioloških lijekova. Nakon toga pristupa se izvođenju operativnog zahvata ili druge planirane procedure.
Prestankom djelovanja lijekova pacijent se lagano budi iz opšte anestezije i nastavlja pratiti u sobi za buđenje. Ovisno o opsegu operativnog zahvata i opštem stanju pacijenta, dalje liječenje u slučaju potrebe može biti nastavljeno u Jedinici intenzivne njege.
U ostalim slučajevima liječenje se nastavlja na odjelu gdje ste hospitalizarani.
Kako će se tretirati bol ?
Nakon intervencije će biti ordinirani lijekovi protiv bolova.
Šta je sa transfuzijom krvi ?
U specifičnim slučajevima tokom operativnog zahvata može biti potrebno da se ordinira transfuzija krvi i/ili krvnih derivata.
Krv i krvni derivati potiču od dobrovoljnog davaoca krvi, rigorozno se kontrolišu i odgovaraju obaveznim normama sigurnosti i kvaliteta: izbor donatora, testovi provjere svake doze donirane krvi, pravila osiguranja kvaliteta cijelog lanca od donatora do primaoca.
Identitet i krvna grupa pacijenta /primaoca kao i donatora krvi i krvnih preparata se ponovo provjeravaju neposredno prije ordiniranja svake transfuzije.
Kao i svaka druga terapija, transfuzija nosi u sebi prednosti i nedostatke. Anesteziolog će za njom posegnuti samo ukoliko je korist po zdravlje pacijenta veća od rizika koji iz nje proizlaze.
Komplikacije u anesteziji
Komplikacije opšte anestezije
Mučnina i povraćanje na buđenju su postali manje česti sa novim tehnikama i novim lijekovima. Incidenti vezani za prelazak želučanog sadržaja u pluća su jako rijetki ukoliko su uputstva koja ćete dobiti o preoperativnom gladovanju, zaista ispoštovana.
Uvođenje plastične cjevčice u traheju (dušnik) ili u grlo, da bi se osiguralo disanje za vrijeme anestezije može izazvati grlobolju ili promuklost prolaznog karaktera.
Povrede zuba su također moguće. Važno je da upozorite na svaki klimavi zub i protetsko/ortodonska pomagala.
Nepredvidljive komplikacije poput ozbiljnih alergijskih reakcija, maligne hipertermije, srčanog zastoja, gušenja, su ekstremno rijetke. Opisano je nekoliko slučajeva, a stotine hiljada anestezija ovog tipa se primjenjuju svake godine u evropskim zemljama.
Komplikacije regionalne anestezije
Nakon spinalne ili periduralne anestezije može se pojaviti glavobolja. Ona ponekad zahtijeva višednevno mirovanje i/ili specifičan tretman. Prolazna paraliza mokraćnog mjehura može zahtijevati privremeno postavljanje urinarnog katetera. Prolazni poremećaji pamćenja ili smanjene mogućnosti koncentracije se mogu desiti u satima nakon anestezije. Ozbiljne komplikacije poput konvulzija, srčanog zastoja, trajne paralize, manje ili više produženog gubitka osjetila, su ekstremno rijetke. Opisano je nekoliko slučajeva, a stotine hiljada anestezija ovog tipa se primjenjuju svake godine u Evropi.
Ozbiljne ali rijetke komplikacije opšte ili lokoregionalne anestezije nisu iste, ali prema aktuelnim saznanjima nauke niti jedna vrsta anestezije statistički ne izgleda rizičnija od druge. Svaka vrsta ima svoje specifične prednosti i nedostatke.
Formular za preoperativni anesteziološki pregled
Formular za preoperativni anesteziološki pregled možete preuzeti OVDJE
Napomena: Formular možete ispuniti u udobnosti svog doma u print formi. Na sva pitanja koja Vam nisu jasna ne morate odmah odgovoriti, tokom pregleda anesteziolog će Vam pomoći da ispravno odgovorite.
Uputstva i pravila kojih se pacijent zbog vlastite sigurnosti mora pridržavati prije planiranog operativnog zahvata bit će objašnjena tokom anesteziološkog pregleda.