Dresslerov sindrom
Šta je Dresslerov sindrom?
Dresslerov sindrom predstavlja upalu perikarda, ovojnica oko srca, za koju se vjeruje da proizlazi iz imunološkog odgovora na oštećenje srčanog tkiva ili same perikarde. Oštećenje može nastati uslijed srčanog udara, operacije ili traumatske ozljede. Tipični simptom Dresslerovog sindroma je bol u prsima, sličan onome koji pacijenti doživljavaju za vrijeme srčanog udara. Ovaj sindrom može se nazvati i sindromom nakon infarkta miokarda, posttraumatskim perikarditisom, sindromom nakon srčane ozljede ili sindromom nakon perikardiotomije.
Najčešći simptomi Dresslerovog sindroma
Simptomi Dresslerovog sindroma najčešće se pojavljuju nekoliko sedmica ili mjeseci nakon srčanog udara, operativnog zahvata na srcu ili traumatske ozljede, a mogu obuhvatiti:
- Umor, slabost.
- Visoku tjelesnu temperaturu.
- Bol u prsima koja se pojačava tokom disanja ili ležanja, gornjem dijelu leđa ili lijevom ramenu, često intenzivirana tokom fizičkih aktivnosti.
- Teškoće ili otežano disanje (dispneja), posebno prilikom ležanja.
- Povećan puls (tahikardija) ili osjećaj lupanja srca.
- Akumulacija tečnosti između perikarda i srca (perikardni izljev).
- Bol u zglobovima.
- Smanjen apetit.
Šta uzrokuje Dresslerov sindrom?
Dresslerov sindrom nastaje kao rezultat odgovora imunološkog sistema na oštećenje srca, pri čemu tijelo šalje imunološke ćelije i antitijela kako bi popravilo zahvaćeno, odnosno oštećeno područje, što ponekad izaziva upalu perikarda. Iako tačan uzrok nije poznat, vjeruje se da je povezan s ozljedom ili oštećenjem ćelija srca ili perikarda.
Mogući okidači za Dresslerov sindrom mogu biti:
- Srčani udar (infarkt miokarda).
- Operativni zahvat na srcu.
- Invazivne procedure, poput ablacije srca ili implantacije pejsmejkera.
- Povreda ili trauma prsnog koša.
Uspostavljanje dijagnoze i liječenje
Kada posumnja na bilo koji problem sa srcem, kardiolog provodi temeljan fizički pregled pacijenta, uključujući auskultaciju srca stetoskopom. Pojava zvuka poznatog kao trljanje perikarda može se dogoditi kada je perikard upaljen ili kada se tečnost nakuplja oko srca.
Korisni testovi za dijagnosticiranje Dresslerovog sindroma najčešće su:
- Kompletna krvna slika - većina osoba s Dresslerovim sindromom ima povećan broj bijelih krvnih zrnaca.
- Krvni testovi za mjerenje upale - povećani nivoi C-reaktivnog proteina (CRP) i ubrzanje sedimentacije eritrocita (sed rate) mogu ukazivati na upalu povezanu s Dresslerovim sindromom.
- Elektrokardiogram (EKG ili ECG) - ovaj bezbolni test bilježi električne signale u srcu, a određene promjene u tim signalima mogu ukazivati na pritisak na srce. Ipak, mogu postojati promjene nakon srčane operacije, pa su potrebni rezultati drugih testova za dijagnozu Dresslerovog sindroma.
- Rendgen grudnog koša - može otkriti prisustvo tečnosti oko srca ili pluća, te isključiti druge uzroke tečnosti, kao što su upala pluća.
- Ehokardiogram - zvučni valovi stvaraju sliku srca, omogućavajući uvid u eventualno nakupljanje tečnosti oko srca.
- MRI srca - ovaj test koristi zvučne valove za stvaranje slika kojima se prikazuje kako krv teče kroz srce, posebno identificirajući zadebljanje perikarda.
Ciljevi terapije Dresslerovog sindroma su kontrolisanje boli i smanjenje upale. Liječenje može obuhvatiti upotrebu lijekova i, u slučaju komplikacija, hirurške intervencije.
- Lijekovi - primarni tretman za Dresslerov sindrom uključuje protuupalne lijekove, poput nesteroidnih protuupalnih lijekova (NSAID), kao što su aspirin, ibuprofen te kolhicin. Ako se Dresslerov sindrom javi nakon srčanog udara, obično se preferira upotreba aspirina u odnosu na ostale NSAID.
Dodatno, može se propisati i indometacin. U situacijama gdje ovi lijekovi nisu efikasni, koriste se kortikosteroidi. Iako snažni supresori imunološkog sistema, kortikosteroidi mogu imati ozbiljne nuspojave i mogu narušiti proces zacjeljivanja oštećenog srčanog tkiva nakon srčanog udara ili operacije. Stoga se obično primjenjuju samo kada drugi tretmani ne daju rezultate. U slučaju komplikacija Dresslerovog sindroma, u nekim slučajevima je potrebno invazivnije liječenje, uključujući:
- Uklanjanje viška tečnosti - za tamponadu srca, može se izvesti postupak poput perikardiocenteze kako bi se uklonio višak tečnosti pomoću igle ili katetera.
- Uklanjanje perikarda - kod konstriktivnog perikarditisa, može biti potrebna operacija, poznata kao perikardiektomija, koja uklanja perikard.
Može li se Dresslerov sindrom spriječiti?
Uzrok Dresslerovog sindroma još uvijek nije potpuno jasan, pa specifične mjere prevencije još uvijek nisu definisane. Međutim, neka istraživanja sugerišu da bi uzimanje protuupalnog lijeka kolhicina prije srčane operacije moglo imati preventivni učinak na Dresslerov sindrom. Iako su ove informacije značajne, potrebno je daljnje istraživanje kako bi se potvrdila njihova tačnost. Osim toga, održavanje zdravog načina života, što uključuje redovnu tjelesnu aktivnost, uravnoteženu prehranu, održavanje optimalne tjelesne težine te prestanak pušenja, važno je za podršku generalnom zdravlju srca.
Koje su prognoze za ovo stanje?
Oporavak od Dresslerovog sindroma može trajati od dvije do četiri sedmice, uz potrebno uzimanje lijekova od četiri do šest sedmica. Rana dijagnoza i tretman poboljšavaju prognozu, ali u 10 do 15 posto slučajeva može doći do povratka Dresslerovog sindroma. Nakon završetka terapije, preporučuju se redovne konsultacije s ljekarom i periodični testovi kako bi se pravovremeno otkrile eventualne komplikacije.
Iako su rijetke, komplikacije povezane s Dresslerovim sindromom mogu biti ozbiljne. Tamponada srca, stanje u kojem se nakuplja višak tečnosti u perikardu, može stvoriti pritisak na srce, ometajući njegovu funkciju i uzrokujući opasno smanjenje krvnog pritiska. Konstriktivni perikarditis, koji uključuje stvrdnjavanje i/ili zadebljanje perikarda, može oštetiti funkciju srca, dovodeći do povratka krvi u pluća. Zbog toga je ključno dobiti pravovremenu dijagnozu i odgovarajuće liječenje.
Važno je znati da…
- Dresslerov sindrom se obično razvija nekoliko sedmica, odnosno mjeseci nakon srčanog udara. To ga čini jedinstvenim jer se javlja kao odgođena reakcija organizma na srčani udar.
- Dresslerova bolest, poznata i kao Dresslerov sindrom, nazvana je prema kanadskom ljekaru Donaldu W. Dressleru, kardiologu i naučniku koji je prvi put opisao ovo medicinsko stanje.
- Smatra se da je Dresslerov sindrom posljedica autoimune reakcije tijela na oštećenje srčanog mišića tokom srčanog udara. Imunološki sistem reaguje protiv vlastitih ćelija i tkiva.
- Tipični simptomi uključuju bol u prsima, teškoće s disanjem (dispneja) i groznicu. Ovi simptomi često podsjećaju na recidiv srčanog udara ili perikarditis.
- Dresslerov sindrom dijagnosticira se temeljem kliničkih simptoma, kao i pomoću elektrokardiograma (EKG) i ehokardiograma koji mogu pokazati upalu perikarda.
- Liječenje uključuje upotrebu nesteroidnih protuupalnih lijekova (NSAID), kao i kortikosteroida u težim slučajevima. Ovi lijekovi pomažu kontrolisati upalu i ublažiti simptome.
- Dresslerov sindrom postaje rjeđi jer se moderna medicinska praksa često fokusira na brz i učinkovit tretman srčanih udara, smanjujući time ozljedu srčanog mišića.
- Prevencija Dresslerovog sindroma uključuje pravovremeno i učinkovito liječenje srčanog udara kako bi se smanjila ozljeda srčanog mišića i potencijalna autoimuna reakcija.
- Većina ljudi s Dresslerovim sindromom dobro reaguje na liječenje, a simptomi obično prolaze tokom vremena. Međutim, u težim slučajevima, moguće su komplikacije poput hroničnog perikarditisa.